Balonowy Cud nad Wisłą, czyli pokazy lotów balonami w Warszawie z udziałem najlepszych polskich pilotów, Jubileuszowy Piknik Historyczny i spotkania z rekonstruktorami w Ossowie, Apel Poległych i Wieczór Literacko-Muzyczny Piotra Rubika oraz odsłonięcie figury Matki Bożej Łaskawej w Radzyminie to drobny ułamek wydarzeń zaplanowanych w Warszawie i innych miejscowościach Mazowsza z okazji stulecia Bitwy Warszawskiej.
Program układano tak, by nie narażać obywateli na zarażenie wirusem COVID-19: większość wydarzeń zaplanowano na świeżym powietrzu, z zachowaniem odległości pomiędzy uczestnikami i z dostępem do środków odkażających. Część wydarzeń będzie transmitowanych przez internet, jak m.in. otwarcie nowego budynku Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, specjalna edycja Koncertu Chopinowskiego w Łazienkach Królewskich z udziałem wybitnej sopranistki Olgi Pasiecznik czy spotkanie z cyklu Opowieści z kresów poświęcone bitwom stoczonym przez wojsko polskie na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej podczas wojny polsko-bolszewickiej.
Bitwa Warszawska była największym polskim zwycięstwem militarnym XX wieku, odniesionym dzięki niezwykłej mobilizacji całego narodu polskiego i bohaterskiej walce prowadzonej przy masowym wsparciu ludności cywilnej. Była też najważniejszym etapem trwającej od jesieni 1918 roku wojny polsko-bolszewickiej i jest zaliczana do 18 najważniejszych bitew w dziejach świata.
20 gmin upamiętni Bitwę Warszawską
Z inicjatywy gminy Wołomin został powołany Samorządowy Komitet na rzecz upamiętnienia Bitwy Warszawskiej 1920 roku. Jest to oddolna inicjatywa 20 samorządów – gmin leżących na szlaku bitewnym sprzed 100 lat – niezależna od oficjalnych państwowych struktur. Warszawa jest jednym z jego członków.
Głównym obszarem działań Samorządowego Komitetu na rzecz upamiętnienia Bitwy Warszawskiej 1920 roku jest wspieranie – we współpracy z władzami państwowymi, samorządowymi i kościelnymi – przygotowania uroczystości rocznicowych, a także inicjatywy budowy Muzeum Bitwy Warszawskiej 1920 roku. Deklarację w sprawie powołania komitetu podpisano w Senacie. Inicjatywę poparł marszałek Senatu Tomasz Grodzki, a także Związek Miast Polskich, Stowarzyszenie „Metropolia Warszawa” oraz Fundacja Niezwykła Historia.
PROGRAM OBCHODÓW
14 sierpnia
6:00 OSSÓW: Msza św. polowa przy krzyżu upamiętniającym bohaterską śmierć ks. Ignacego Skorupki
12.00 SULEJÓWEK: Otwarcie nowego budynku Muzeum Józefa Piłsudskiego, uroczystość online na stronach muzeumpilsudski.pl oraz facebook.com/muzeumpilsudski
17:00 OSSÓW: Spotkanie przy Samorządowej Instytucji Kultury „Park Kulturowy Ossów – Wrota Bitwy Warszawskiej 1920 roku” (ul. Matarewicza 148)
• „Kapelani wojskowi wczoraj i dziś” – wystąpienie na temat posługi kapłana na polu walki w nawiązaniu do postaci ks. Ignacego Skorupki
• prezentacja książki „Wojna polsko-bolszewicka w literaturze polskiej”
• „Ballada Ossowska” – wykonanie utworu
• otwarcie wystawy okolicznościowej
17:00 WÓLKA RADZYMIŃSKA: uroczysta Msza Święta pod przewodnictwem bp. Marka Solarczyka, przy pomniku na miejscu bitwy i ukazania się Matki Bożej; poświęcenie sztandaru: bp Romuald Kamiński
17.30 WARSZAWA: Balonowy Cud nad Wisłą, malownicze widowisko z udziałem balonów pilotowanych przez najlepszych polskich pilotów. Starty zaplanowano m.in. z Zamku Królewskiego w Warszawie, z terenu wyścigów konnych na Służewcu, stadionu PGE Narodowego, kampusu SGGW AR na Służewcu, parku Skaryszewskiego i terenu łąk wokół PKOL-u. Więcej w opisie wydarzenia na Facebooku.
18:45 OSSÓW: Spotkanie przy tablicach upamiętniających pomoc narodów w 1920 roku wraz ze złożeniem wieńców
19:15 OSSÓW: Zwiedzanie wystawy okolicznościowej przy Samorządowej Instytucji Kultury „Park Kulturowy Ossów – Wrota Bitwy Warszawskiej 1920 roku”
20:15 OSSÓW: Uroczyste przejście z siedziby Samorządowej Instytucji Kultury „Park Kulturowy Ossów – Wrota Bitwy Warszawskiej 1920 roku” (Ossów ul. Matarewicza 148) do Krzyża upamiętniającego miejsce śmierci ks. Ignacego Skorupki
19:30 OSSÓW: Odsłonięcie popiersia śp. Sławomira Skrzypka, prezesa NBP (Polana Dębów Pamięci)
21:00 OSSÓW: Uroczysty Apel Poległych i złożenie wieńców przy krzyżu upamiętniającym bohaterską śmierć ks. Ignacego Skorupki
15 sierpnia:
07:00 RADZYMIN: XXX Zawody Gołębiarskie „Cud nad Wisłą” (Cmentarz Żołnierzy Polskich 1920)
07:30 OSSÓW: Modlitwa przy krzyżu upamiętniającym bohaterską śmierć ks. Ignacego Skorupki
08:00 RADZYMIN: Start XX Rajdu Katyńskiego(Cmentarz Żołnierzy Polskich 1920)
8:30 OSSÓW: Złożenie kwiatów przy pomniku ks. Ignacego Skorupki(przy szkole)
9:30 OSSÓW: Uroczysta Msza św. na terenie kaplicy przy cmentarzu bohaterów 1920 r. pod przewodnictwem Abpa Stanisława Gądeckiego,Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski
10:00 RADZYMIN: XXXI Turniej Brydżowy im. J. Połulicha (Hala ROKiS)
11:15 OSSÓW: Apel poległych i złożenie wieńców na Cmentarzu Bohaterów 1920 r.
11.00 WARSZAWA: Dom Spotkań z Historią wspólnie z Towarzystwem Przyjaciół Warszawy organizuje „Spacer w 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej”. Trasa spaceru to: hotele Bristol i Europejski, pomnik Józefa Poniatowskiego, skwer Hoovera, pl. Piłsudskiego, Grób Nieznanego Żołnierza, Zachęta, ul. Mazowiecka.
12:00 – 16:00 OSSÓW: Piknik historyczny przy Samorządowej Instytucji Kultury “Wrota Bitwy Warszawskiej”
12:00 – 18:00 OSSÓW: Piknik wojskowy pod patronatem Ministra Obrony Narodowej Mariusza Błaszczaka na polu corocznej rekonstrukcji
13:00 WARSZAWA – REMBERTÓW: Uroczysta Msza św. pod przewodnictwem bpa Marka Solarczyka, bpa pomocniczego diecezji warszawsko – praskiej;poświęcenie tablicy upamiętniającej 100 – rocznicę Cudu nad Wisłą (Parafia MB Zwycięskiej ul. Grzybowa 1); koncert patriotyczny w wykonaniu Orkiestry Victoria
13.00, 17.00 WARSZAWA: Dom Spotkań z Historią o godzinie 13.00 i 17.00 oraz 16 sierpnia o godzinie 13.00 zaprasza na spotkanie pt. „Opowieści z Kresów: Od Czarnobyla i Wołodarki do Zadwórza i Dytiana”. To historia wybranych bitew stoczonych przez wojsko polskie na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku. Spotkanie z cyklu Opowieści z Kresów będzie transmitowane na żywo
14:30 RADZYMIN: Uroczystości przy pomniku Wincentego Witosa (pl. Wolności)
15:15 RADZYMIN: Uroczystość rozpoczęcia budowy Muzeum Bitwy Warszawskiej („Świetlica Pielgrzyma” naprzeciwko Cmentarza 1920)
16.00 WARSZAWA: Stołeczna Estrada zaprasza o godz. 16.00 na koncert Warszawskiej Orkiestry Sentymentalnej. W programie piosenki i pieśni z repertuaru min.: Adama Astona, Wiery Gran, Mieczysława Fogga. Koncert odbędzie się na scenie przed Hotelem Bristol i „balkonie Kiepurowskim” Hotelu Bristol.
16.00-20.00 WARSZAWA: na Krakowskim Przedmieściu w rejonie Hotelu Bristol będą odbywały się scenki sytuacyjne nawiązujące do lat 20-tych XX wieku realizowane przez grupę rekonstrukcyjną Warszawiaki.
17:00 RADZYMIN: Msza Święta na Cmentarzu Żołnierzy Polskich 1920 pod przewodnictwem Abpa Wojciecha Polaka, Prymasa Polski Apel Poległych i złożenie wieńców na bratnich mogiłach
17.30 WARSZAWA: Balonowy Cud nad Wisłą, malownicze widowisko z udziałem balonów pilotowanych przez najlepszych polskich pilotów. Starty zaplanowano m.in. z Zamku Królewskiego w Warszawie, z terenu wyścigów konnych na Służewcu, stadionu PGE Narodowego, kampusu SGGW AR na Służewcu, parku Skaryszewskiego i terenu łąk wokół PKOL-u. Więcej w opisie wydarzenia na Facebooku.
18:00 OSSÓW: Koncert Mateusza Ziółko, wykonawcy utworu “Legiony” (pola Ossowskie)
18.30 WARSZAWA: 1920. Wdzięczni Bohaterom – multimedialny spektakl organizowany przez PGE Narodowy w Warszawie dokładnie w 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej 1920 r. Scenografia na płycie stadionu zajmie aż 7 tys. mkw., a w wydarzeniu weźmie udział kilkudziesięciu artystów. Nie zabraknie też setki rekonstruktorów, koni i pojazdów historycznych. Na stadionie wyrośnie też las, który dzięki grze świateł oraz multimedialnym projekcjom przeniesie nas w przeszłość i pokaże, czym była Bitwa Warszawska. Więcej informacji na profilu wydarzenia.
19.00 WARSZAWA: Koncert „Miłość Ci wszystko wybaczy” czyli przedwojenne szlagiery w wykonaniu Artura Gadomskiego, Macieja Miecznikowskiego, Lali Czaplickiej, Alensandry Borkiewicz i Affabre Concinui. Koncert odbędzie się na scenie przed Hotelem Bristol i „balkonie Kiepurowskim” Hotelu Bristol.
20.00 WARSZAWA: O godzinie 20:00 w ramach działań online odbędzie się premiera koncertu Warszawskiej Orkiestry Sentymentalnej pt. ,,Sentymentalny Fajf” zachęcający widzów do świętowania jubileuszu 100-lecia Bitwy Warszawskiej we własnych domach. Organizatorem jest Stołeczna Estrada. Link do wydarzenia: facebook.com/events/610187503206324
20:30 RADZYMIN: Koncert kameralny Piotra Rubika (Park Eleonory Czartoryskiej)
21:00 RADZYMIN: Apel Jasnogórski i Msza św. pod przewodnictwem bpa Wojciecha Osiala, biskupa pomocniczego diecezji łowickiej (Sanktuarium św.Jana Pawła II)
22:30 – 6:00 RADZYMIN: Ogólnopolskie nocne czuwanie wspólnot modlitewnych i ruchów katolickich w Sanktuarium św. Jana Pawła II w Radzyminie
16 sierpnia:
10:00 RADZYMIN: Apel pamięci w asyście Kompanii Honorowej Wojska Polskiego na Cmentarzu Poległych Bohaterów 1920
10:00 – 15:00 MIŃSK MAZOWIECKI: Piknik historyczny przy Miejskim Domu Kultury
10:30 RADZYMIN: Procesja różańcowa z obrazem Matki Bożej Łaskawej od Cmentarza Żołnierzy Polskich 1920, w do Sanktuarium św. Jana Pawła II w Radzyminie.
12.00 WARSZAWA: W ramach Koncertów Chopinowskich w Łazienkach Królewskich zaprezentowany zostanie odmienny od dotychczasowych repertuar. Tradycyjnemu, niedzielnemu koncertowi chopinowskiemu będzie towarzyszył występ sopranistki Olgi Pasiecznik. Solistka wykona wybór „Pieśni” Fryderyka Chopina. Koncert dostępny będzie bezpłatnie na: koncerty-chopinowskie.pl, facebook.com/koncertychopinowskie, youtube.com/user/StolecznaEstrada. Wysłuchać będzie go można również w głównych punktach Łazienek Królewskich.
12:00 RADZYMIN: Uroczysta Msza Święta i poświęcenie figury Matki Bożej Łaskawej pod przewodnictwem bpa Romualda Kamińskiego, biskupa warszawsko-praskiego (Sanktuarium Świętego Jana Pawła II w Radzyminie)
15:00 – 18:00 RADZYMIN: piknik militarny przy Sanktuarium św. Jana Pawła II w Radzyminie
16:00 – 17:15 RADZYMIN: modlitewne uwielbienie: “Pod Twym płaszczem ukryj nas, Maryjo” w wykonaniu grupy “Coraz Bliżej” i ks. Andrzeja Daniewicza SAC
17.30 WARSZAWA: Balonowy Cud nad Wisłą, malownicze widowisko z udziałem balonów pilotowanych przez najlepszych polskich pilotów. Starty zaplanowano m.in. z Zamku Królewskiego w Warszawie, z terenu wyścigów konnych na Służewcu, stadionu PGE Narodowego, kampusu SGGW AR na Służewcu, parku Skaryszewskiego i terenu łąk wokół PKOL-u. Więcej w opisie wydarzenia na Facebooku.
17 sierpnia
18:00 MIŃSK MAZOWIECKI: Uroczysta Msza święta pod przewodnictwem Abpa Salvatore Pennachio, Nuncjusza Apostolskiego w Polsce przed obrazem Matki Bożej Anielskiej (Hallerowskiej), kościół Narodzenia NMP (ul. Kościelna 1)
21 sierpnia
WARSZAWA: Zostanie odsłonięta tablica poświęcona gen. Franciszkowi Latinikowi (w 1920 roku wojskowemu gubernatorowi stolicy), który był odpowiedzialny za przygotowanie miasta na atak wojsk bolszewickich. Tablica zawiśnie na gmachu Resursy Obywatelskiej przy Krakowskim Przedmieściu.
3 września:
WARSZAWA: Na dziedzińcu Muzeum Warszawskiej Pragi odbędzie się godzinna prelekcja dr Nowakowskiej-Wierzchoś o emancypacyjnym znaczeniu wojny polsko-bolszewickiej. Prelekcja będzie połączona z projekcją filmu „Polonia Restituta”.
Pozostałe wydarzenia:
• Muzeum Warszawy w ramach obchodów 100-lecia Bitwy Warszawskiej przygotuje artykuły oraz karty edukacyjne do zakładki „kultura on-line” na stronie www muzeum. Materiały powstaną w oparciu o muzealne zbiory związane z wydarzeniem.
• Muzeum Warszawskiej Pragi opracuje również mapę z najważniejszymi punktami związanymi z Bitwą Warszawską na terenie Pragi, dzięki której będzie można wybrać się na samodzielny spacer po dzielnicy.
• Burmistrzowie Dzielnic zapraszają mieszkańców i mieszkanki Warszawy na obchody dzielnicowe. W programie: pikniki, koncerty, spacery, czy wystawy. Szczegółowe informacje znajdują się na stronach internetowych Urzędów Dzielnic.
Świetlna instalacja artystyczna w Warszawie
W piątkowy wieczór 14 sierpnia warszawski plac Na Rozdrożu rozbłyśnie na biało-czerwono. Narodowe barwy są elementem instalacji świetlnej upamiętniającej stulecie Bitwy Warszawskiej.
Za koncepcję artystyczną instalacji świetlnej symbolizującej zwycięstwo, pokój i narodową dumę odpowiada artysta Marek Sułek. Jest twórcą serii projektów „Warszawa niezwykła”, Różowego Drzewa przy PKiN czy Czerwone Atakuje. Artysta reprezentował Warszawę na wystawach światowych EXPO w Hanowerze oraz Mediolanie. W 2002 roku, w drugą rocznicę ataków na WTC, zrealizował projekt dla Nowego Jorku „Skrawek Nieba znad Manhattanu”.
Pomnik Bitwy Warszawskiej 1920
W rejonie placu na Rozdrożu powstanie pomnik upamiętniający zwycięską bitwę na przedpolach stolicy w 1920 roku. Instalacja jest planowana na przyszły rok. O powstaniu pomnika zdecydowały Urząd m.st. Warszawy we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Konkurs architektoniczny na projekt pomnika ogłoszono w ubiegłym roku. 27 lutego 2020 wybrano pracę Mirosława Nizio z Nizio Design International Warszawa. Nagrodzona praca to obelisk na planie kwadratu z napisem u wierzchołka „1920”.
W uzasadnieniu wyboru wskazano, że zaproponowana praca „jest najlepsza ze względu na wartości artystyczne i czytelność ideową symbolicznego przekazu. Zaproponowana forma upamiętnienia umiejętnie podkreśla cywilizacyjną, a nie tylko militarną rolę bitwy warszawskiej. Prosta forma obelisku dzięki skręceniu zyskuje nowe możliwości interpretacji i oddaje powagę zwycięstwa”.
Pomnik stanie na okrągłym placu otoczonym elementami, na których będą umieszczone informacje o bitwie. Funkcja fontanny oraz zieleń na części pl. Na Rozdrożu mają zostać zachowane.