Czy w Jeziorze Zegrzyńskim można spotkać krokodyla? Można! Ale spokojnie, to jest możliwe tylko w filmie. A konkretnie w komedii Hydrozagadka z Romanem Kłosowskim i Zdzisławem Maklakiewiczem. Wprawdzie w latach osiemdziesiątych dziennikarze „Lata z radiem” odkryli w wodach zalewu tajemniczego wodnego potwora, którego ochrzczono Paskudą, ale koniec końców okazało się to zwykłą dziennikarską kaczką. Swoją drogą dzikich kaczek i innego ptactwa nad jeziorem nie brakuje.
Jezioro Zegrzyńskie to raj dla ornitologów, żeglarzy, miłośników kontaktu z przyrodą, ale także dla ekip filmowych. A jak to było z tym krokodylem? W filmie nazywał się Hermann i był wypuszczany do jeziora przez tajemniczego maharadżę. W rzeczywistości „zagrała go” aligatorzyca Marta, którą filmowcy sprowadzili z płockiego ogrodu zoologicznego.
Nuda w polskim filmie
A pamiętacie słynny filmowy monolog inżyniera Mamonia z innej znanej komedii – Rejsu w reżyserii Marka Piwowskiego? „A w filmie polskim, proszę pana, to jest tak: nuda. Nic się nie dzieje. Bardzo niedobre dialogi są” – ta scena z udziałem Zdzisława Maklakiewicza i Jana Himilsbacha powstała na Jeziorze Zegrzyńskim, podobnie jak duża część zdjęć do tego kultowego filmu. A pamięć o Maklakiewiczu, Mamoniu, nie umarła – po drugiej stronie Warszawy, w Konstancinie-Jeziornie odbywa się od kilku lat festiwal filmowy Świat Maklaka.
Jezioro Zegrzyńskie, a mówiąc precyzyjnie, Zalew Zegrzyński, bo to tak naprawdę sztucznie utworzony w 1963 r. zbiornik wodny na Narwi, szybko stał się jednym z ważniejszych miejsc wypoczynku dla Warszawy i części Mazowsza. W miejscowościach położonych nad zalewem oraz w jego bezpośredniej bliskości – w Zegrzu, Nieporęcie, Jadwisinie, Białobrzegach, Serocku i kilku innych – można nie tylko uprawiać tradycyjny plażing, dobrze zjeść w miejscowych restauracjach, ale także zobaczyć liczne okoliczne atrakcje. Choćby dawne umocnienia twierdzy Zegrze, rezerwat przyrody koło pałacu Radziwiłłów w Jadwisinie, a także pobliski urokliwy Wąwóz Szaniawskiego.
W Jadwisinie jak w Londynie
Kolejne ekipy filmowe doceniają te krajobrazowo-turystyczne rarytasy i do dziś nawiedzają jezioro i okolice. Filmowcy wykorzystali np. dawny pałac Radziwiłłów w Jadwisinie, który można zobaczyć w znakomitym serialu Czas honoru (odcinek 74, jako siedziba urzędu bezpieczeństwa) oraz współczesnym serialu Londyńczycy, traktującym o życiu młodych Polaków w Londynie. Pobliski fort Beniaminów – doskonały przykład budowli fortyfikacyjnej z czasów carskich – wykorzystali z kolei twórcy serialu Czterej pancerni i pies, a także wspomnianego Czasu honoru.
Trudno o lepsze „wojenne” plenery. Trudno także zliczyć wszystkie produkcje, w których „zagrało” samo Jezioro Zegrzyńskie, nie wspominając oczywiście kultowego Rejsu. Dziką plażę w Nieporęcie można dostrzec w filmie obyczajowym Skazany na bluesa, w reżyserii Jan Kidawy-Błońskiego, a jezioro w okolicach Ryni w jednym z odcinków serialu Kryminalni.
tekst: Marek Szymański
Spacer filmowy:
Fort Beniaminów – Czterej pancerni i pies (odcinek Pierścienie), Czas honoru,
Dzika Plaża – Skazany na bluesa,
Pałac Radziwiłłów – Londyńczycy, Czas honoru,
Most we wsi Wolica – Czterej pancerni i pies (odcinek Klin).
