Historyczne centrum Płocka to Wzgórze Tumskie. Tu zaczęła się historia miasta w X w., gdy Mieszko I wzniósł na wysokim wzgórzu nad Wisłą gród obronny. Na Wzgórzu Tumskim władzę przez krótki czas sprawował zapewne Miecław – samozwańczy władca Mazowsza, który próbował stworzyć niezależne od Polski i oparte na wierze pogańskiej państwo, tutaj Bolesław Śmiały ufundował pierwszą katedrę dla powołanego za jego czasów biskupstwa, stąd rządził całą Polską książę Władysław Herman oraz jego synowie – Zbigniew i Bolesław Krzywousty, a od czasów Konrada Mazowieckiego władzę sprawowali książęta mazowieccy.
Jak przystało na siedzibę władców, na Wzgórzu Tumskim wyrosły symbole średniowiecznych rządów: zamek książęcy i biskupia katedra. Wokół nich powstawać zaczęły kolejne budynki i miejsca warte odwiedzenia podczas wizyty w Płocku, mieście, którego tytuły można by długo wymieniać, ale te dwa są chyba dla niego najcenniejsze – Stołeczne Książęce Miasto Płock pochodzi z preambuły miejskiego statutu, a tytuł Miasta Bohatera nadał Płockowi marszałek Józef Piłsudski za bohaterką obronę przed bolszewikami w 1920 r.
Płocka katedra
Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP w Płocku jest jedną z pięciu najstarszych polskich katedr. Romańska świątynia powstała na Wzgórzu Tumskim w miejscu drewnianego kościoła, w którym – jak twierdzi Gall Anonim – pasowano na rycerza księcia Bolesława Krzywoustego. Konsekrowana w 1144 r., wielokrotnie niszczona przez najeźdźców, była remontowana, odbudowywana i rozbudowywana, m.in. o dwie gotyckie wieże zachodnie i do dziś jest jednym z najcenniejszych zabytków architektonicznych i świadków historii Mazowsza i Polski.
To tutaj spoczywają prochy polskich władców: Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego. Tu znalazła wieczny spoczynek blisko połowa książąt mazowieckich, m.in. Konrad Mazowiecki, jego wnuk Bolesław II oraz prawnuk Wacław Płocki, jego syn Bolesław III, a także inny prawnuk Konrada Mazowieckiego, Siemowit III, jego brat Kazimierz oraz synowie Siemowit IV i Henryk, który był biskupem płockim. Tu także spoczywa ostatni książę ziemi płockiej przed jej włączeniem do Korony – Janusz II.
Gdzie szukać ich grobów? W XIX w. badacze weszli do podziemi płockiej katedry, poszukując szczątków Bolesława Krzywoustego i jego ojca, Władysława Hermana. Bolesława poznali ponoć po zniekształconym nosie. Szczątki władców, którzy z Płocka rządzili całą Polską, zostały przeniesione do specjalnego sarkofagu, który dziś można oglądać w Kaplicy Królewskiej. Odkryto wtedy też kości książąt mazowieckich. Nie wystawiono im jednak specjalnego sarkofagu, lecz złożono pod posadzką u stóp władców Polski. Tam też znajdują się do dzisiaj.
Specjalnie dla bazyliki zostały zamówione w magdeburskiej ludwisarni ogromne dwuskrzydłowe drzwi obite spiżowymi płytami z płaskorzeźbami. Bezcenny zabytek został w niewyjaśnionych okolicznościach przetransportowany w XIII lub XIV wieku do Nowogrodu Wielkiego, gdzie można go podziwiać do dziś w Soborze Sofijskim. Replika Drzwi Płockich powstała w 1981 r. i można ją oglądać w bazylice.
Więcej tajemnic Wzgórza Tumskiego można poznać dzięki opowieściom Iwony Krajewskiej i Michała Stańczaka z Płockiej Lokalnej Organizacji Turystycznej.
Jedna z najstarszych polskich szkół
„Nasza szkoła, obecnie popularnie zwana w Płocku Małachowianką, została założona w 1180 roku, jest najstarszą z istniejących nieprzerwanie w tym samym miejscu szkół w Polsce i jedną z najstarszych w Europie” – czytamy na stronie głównej Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Małachowskiego w Płocku.
Szkoła składa się z trzech budynków: dawnej kolegiaty św. Michała Archanioła z pierwszej połowy XIII wieku, okazałego gmachu jezuickiego wzniesionego w latach 1675 – 1685 i współczesnego obiektu z lat 1962 – 1964.
Najstarsze zabytki na terenie szkoły zostały odkryte zaledwie kilka lat temu. Podczas remontu (od 2012 do 2014) odsłonięto fundamenty i dwa wejścia do kościoła romańskiego św. Michała Archanioła z XII wieku! Dzięki odkryciu można dziś podziwiać relikty romańskiego portalu i zdobiącą go płaskorzeźbę kamiennego lwa warującego u drzwi kościoła, partie ścian przyziemia z okresu romańskiego oraz gotycką zakrystię. Efektownie podświetlone zabytki okresu romańskiego, gotyckiego, baroku i późniejszych zostały wyeksponowane w podziemiach kolegiaty.
To nie wszystkie odkrycia dokonane podczas niedawnego remontu. W szkolnej kaplicy (obecnie aula) udało się odsłonić i uratować piękną polichromię pędzla prof. Władysława Drapiewskiego – jednego z najwybitniejszych twórców malarstwa sakralnego w Polsce.
Jeśli ktoś nie może odwiedzić Małachowianki w realu, może wybrać się do jednej z najstarszych placówek edukacji w Polsce na wirtualną wycieczkę. Szkolna strona oferuje sporo możliwości: można obejrzeć budynek od zewnątrz z poziomu ulicy i z lotu ptaka, można wejść do środka, by podziwiać słynne malowidła w licealnej auli, przejrzeć zawartość gablot i odwiedzić szkolne muzeum, a także wejść na wieżę i cieszyć się panoramą Płocka!
MAŁACHOWIANKA – WIRTUALNA WYCIECZKA
Miasto bohater
Płock jest jednym z dwóch miast, które zostały odznaczone po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej. Drugie to Lwów, uhonorowany Krzyżem Virtuti Militari. Płock, odznaczony Krzyżem Walecznych, jest również jednym z dwóch miast wyróżnionych przez marszałka Piłsudskiego tytułem „miasta bohatera”. Pomnik przypominający o wydarzeniach, które stały się powodem przyznania tego tytułu, poświęcony płocczanom, który dzielnie bronili swego miasta, stanął na placu Narutowicza. To drugi najstarszy, po Starym Rynku, plac w Płocku. Jego historia sięga XIII wieku. Właśnie tutaj znajdował się główny wjazd do grodu oraz plac handlowy nazywany niegdyś Rynkiem Kanonicznym.
Dzisiejszy plac Narutowicza z trzech stron otaczają piękne zabytkowe kamienice z pierwszej połowy XIX w., w których mieszczą się tak ważne dla miasta instytucje jak Towarzystwo Naukowe Płockie, sądy rejonowy i okręgowy czy Biblioteka im. Zielińskich. Mieści się tutaj również najstarsza płocka apteka. A pośrodku placu stanął w 2018 r., tuż przed uroczystymi obchodami 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, Pomnik Obrońców Płocka 1920.
Zwieńczoną orłem kolumnę zaprojektował świetnie znany płocczanom rzeźbiarz Gustaw Zemła, autor m.in. słynnego pomnika Władysława Broniewskiego. Wykonaniem monumentu zajęła się pracownia artysty rzeźbiarza Pawła Pietrusińskiego, ucznia profesora Zemły i, podobnie jak jego mistrz, wykładowcy na warszawskiej ASP.
Na koniec kilka opowieści nie do końca sprawdzonych, a kto wie, może nawet od początku do końca zmyślonych…
INFORMACJE DLA CARAVANINGOWCÓW
– parking, na którym można zostawić kamper w pobliżu starówki, żeby pozwiedzać – wzdłuż ul. Rybaki, przy Bulwarach Wiślanych
=======================================
– parking dla kamperów z niezbędną infrastrukturą – ul. Traktowa 12
– dostęp do prądu: TAK
– zatankowanie wody: TAK
– zrzut szarej wody: TAK
– toaleta ogólnodostępna: TAK
Zdjęcia z akcji #KamperemPoMazowszu mają na celu promocję atrakcji turystycznych regionu, jednakże część ujęć była wykonywana w miejscach na co dzień dla kamperów niedostępnych.
