Piknik historyczny z udziałem zabytkowych pojazdów, grą miejską i spektaklami, wieczorne koncerty i warsztaty fotograficzne – tak Radom wspomina wydarzenia z czerwca 1976 roku.
PROGRAM OBCHODÓW
25.06 (wtorek)
UROCZYSTA MSZA ŚWIĘTA, godz. 18.00
PAMIĘCI BOHATERÓW CZERWCA ’76 i KS. ROMANA KOTLARZA
Przed uroczystą mszą świętą o godz. 17.30 odbędzie się koncert Roberta Grudnia z płyty „Misterium Dźwięku Pamięci Wydarzeń Radomskich Czerwca 1976”.
Wystąpią: Anna Seniuk, Robert Grudzień oraz Sylwia Strugińska
Miejsce: Skrzyżowanie ulic 25 Czerwca i S. Żeromskiego
26.06 (środa), godz. 10.00 –18.00
WARSZTATY FOTOGRAFICZNE „Portret radomskiego robotnika z lat 70-tych” z udziałem Lidii Popiel i Michała Glinickiego.
Miejsce: MCSW Elektrownia, ul. Kopernika 1
28.06 (piątek), godz. 19.00
WIDOWISKO MUZYCZNE „RADOMSKI CZERWIEC WOLNOŚCI”
Wystąpią: LADY PANK, ODDZIAŁ ZAMKNIĘTY, MYSLOVITZ
Miejsce: Plac Jagielloński
29.06 (sobota), godz. 14.00
PIKNIK HISTORYCZNY „WITRYNA RADOMSKIEGO CZERWCA ‘76”
W programie m.in. przejazdy pojazdami rodem z PRL, wystawy, występy sceniczne, gry planszowe, gra miejska.
Miejsce: Plac Corazziego, ul. Żeromskiego 53
30.06 (niedziela)
KONCERT ZESPOŁU JMS BAND, godz. 17.00
KONCERT ZESPOŁU PROLETARYAT, godz. 19.00
Miejsce: Plac Corazziego, ul. Żeromskiego 53
25 czerwca 1976 roku w proteście przeciwko ogłoszonym przez władzę podwyżkom cen, wybuchły strajki w całym kraju. Uczestniczyło w nich w sumie około 60 tysięcy osób. Wydarzenia w Radomiu miały najbardziej dramatyczny przebieg.
Sygnał do masowego protestu dała o godz. 6.30 pierwsza zmiana wydziału P-6, Zakładów Metalowych ”Łucznik”. Prawie tysiąc osób wyszło poza bramy fabryki, nawołując do przyłączenia się robotników innych zakładów. Kilkutysięczny tłum manifestujących, skierował się pod siedzibę Komitetu Wojewódzkiego PZPR.
Po godzinie 14.00 zdesperowani protestujący wtargnęli do gmachu KW PZPR. W kulminacyjnym momencie na ulicach Radomia manifestowało ponad 20 tysięcy robotników. W tym samym czasie do miasta zaczęły przybywać dodatkowe siły MO i ZOMO, które z miejsca wchodziły do akcji pacyfikacyjnej. Rozpoczęły się starcia uliczne, które trwały do godz. 21:00. W ich trakcie użyto gazów łzawiących i armatek wodnych. Kilkaset osób zostało zatrzymanych i brutalnie pobitych w organizowanych w aresztach i na komisariatach, na tzw. „ścieżkach zdrowia”.
W procesach sądowych przeciwko uczestnikom zajść 25 osób skazano na karę więzienia, a prawie tysiąc osób wyrzucono z pracy. Władze ukarały też niepokorne miasto, które przez następne lata odczuwało dotkliwie ograniczenia inwestycyjne, a jego mieszkańców nazwano pogardliwie „radomskimi warchołami”.
Występując przeciwko komunistycznej władzy 25 czerwca 1976 roku, radomscy robotnicy uruchomili potężny mechanizm społecznego oporu. W tym samym roku dał on początek zorganizowanej demokratycznej opozycji w postaci Komitetu Obrony Robotników, a następnie Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W kolejnych latach pokłosiem Radomskiego Czerwca był potężny i zwycięski ruch Solidarności.
