Synagoga Nożyków przy ulicy Twardej odzyskała swój pierwotny kolor i wygląd. Trwający od kilku miesięcy remont elewacji frontowej budynku zakończył się wraz z rokiem 2024. Dzięki zabiegom konserwatorskim polegającym m.in. na wzmacnianiu, czyszczeniu i uzupełnianiu ubytków, można dzisiaj podziwiać piękną elewację synagogi. Jest ona jedyną działającą w stolicy przedwojenną bożnicą.
Dekoracje znów czytelne
Konserwację przeszła frontowa elewacja, a także medalion z gwiazdą Dawida umieszczony w centralnym jej punkcie, który został dodany w okresie powojennym zastępując znajdujące się tu kiedyś okno. Decyzja o nowym elemencie sztukatorskim z symbolem religijnym wiązała się najprawdopodobniej z tym, że w czasie wojny z dachu synagogi zdemontowano metalowy detal identyfikujący funkcję budynku.
Jedną z kwestii wymagających doprecyzowania była kolorystyka farb użytych do malowania elewacji. Obiekt był wielokrotnie remontowany i przemalowywany, więc ustalenie pierwotnego koloru wymagało pogłębionych badań i analiz dostępnych archiwaliów. Ostatecznie ustalono, że oryginalna kolorystyka była zbliżona do tej, jaką zastosowano podczas poprzedniego remontu.
Powrót dekoracyjnych elementów blacharskich
Równolegle z pracami przy elewacji inwestor zdecydował się przeprowadzić konserwację i częściową rekonstrukcję elementów blacharskich wieńczących elewację frontową, czyli dwóch waz oraz wieżyczki. Ze względu na brak należytych wzmocnień, elementy dosłownie zapadły się pod własnym ciężarem. Doprowadziło to do bardzo dużego ich odkształcenia. Podczas prac konserwatorzy naprawili i wzmocnili zachowane elementy waz, natomiast wieżyczka została wiernie odtworzona wraz z brakującymi elementami. Dekoracje wieńczące budynek udało się zrekonstruować na podstawie zdjęć.
W 2025 roku właściciel obiektu, Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie, planuje kontynuację prac przy pozostałych elewacjach.
Historia warszawskiej bożnicy
Synagoga przy ul. Twardej 6 powstała w latach 1898-1902 z fundacji małżeństwa Rywki i Zalmana Nożyków, mieszkających przy pobliskiej ul. Próżnej.
W 1940 r. została zamknięta i zdewastowana przez hitlerowców. Służyła jako stajnia dla koni i magazyn paszy. Po utworzeniu getta synagoga ponownie pełniła funkcję religijną do czasu likwidacji tzw. małego getta w lipcu 1942 r. Budynek przetrwał wojnę, choć został poważnie uszkodzony w czasie walk powstania warszawskiego.
Po wojnie budowlę naprawiono i od 1951 r. funkcjonowała ona jako synagoga do czasu ponownego zamknięcia w 1968 r. W latach 1977-1983 budynek przeszedł gruntowny remont, podczas którego od strony wschodniej dobudowano aneks pełniący funkcje biurowe. Prace prowadził warszawski oddział Pracowni Konserwacji Zabytków pod nadzorem Hanny Szczepanowskiej i Ewy Dziedzic. Synagoga działa ponownie zgodnie ze swoją funkcją od 1983 r.