Jest w filmowej adaptacji Znachora w reżyserii Jerzego Hoffmana pamiętna scena. Hrabia Leszek Czyński, na wieść o tym, że jego ukochana przeżyła dramatyczny wypadek na motocyklu, wsiada do powozu pełnego róż i pędzi do Marysi.
Marysię Wilczur zagrała w sposób zapadający w pamięć Anna Dymna, młodego hrabiego Tomasz Stockinger, a wspomniana scena – jak i kilka innych – rozgrywała się w plenerach XIX-wiecznego pałacu w Radziejowicach.
Położone w południowo-zachodniej części województwa mazowieckiego Radziejowice przyciągają urokliwie położonym klasycystycznym pałacem, a także otaczającą miasteczko Puszczą Jaktorowską. Zespół pałacowy ma bogatą historię sięgającą XV wieku. Obecnie mieści się w nim Dom Pracy Twórczej, w którym tętni życie kulturalne.
Pałac rozsławiły liczne produkcje filmowe. Jeszcze przed wojną nakręcono tutaj sceny do dramatu kostiumowego Pan Tadeusz. Film został zresztą okrzyknięty pierwszą polską superprodukcją. Kosztował pół miliona przedwojennych złotych, co było jak na owe czasy kwotą naprawdę ogromną.
Każdego lata odbywa się tu niezwykle popularny Letni Festiwal noszący imię jednego z największych popularyzatorów kultury.
Nikodem Dyzma i obrazy Chełmońskiego
W serialu Kariera Nikodema Dyzmy w pałacu spotykają się piękne arystokratki z tajemniczej loży, które urządzają tutaj orgię z udziałem Wielkiego Trzynastego, czyli Romana Wilhelmiego. Widzowie mogli podziwiać pałac w Radziejowicach także w filmie Jerzego Hoffmana Znachor (1981).
Przez gminę przebiegają liczne trasy rowerowe. Pałac i zabytkowy radziejowicki park na pewno warte są odwiedzenia. Chociażby ze względu na galerię obrazów z 40 dziełami Józefa Chełmońskiego, wybitnego przedstawiciela polskiego realizmu. W klasycystycznych wnętrzach mieszczą się sale muzealne oraz wystawy czasowe.
Warto także zajrzeć do stojącego obok neogotyckiego Zameczku, powstałego na miejscu dawnej wieży mieszkalnej z XV wieku oraz urokliwego modrzewiowego dworku, dawnej siedziby administratora majątku. To tutaj m.in. powstawały zdjęcia do wspomnianej superprodukcji Pan Tadeusz. Warto także odwiedzić odrestaurowaną XIX-wieczną kuźnię, gdzie obecnie odbywają się warsztaty artystyczne, konferencje i bankiety.
Spacery i rowery
Z pewnością znajdziemy także wytchnienie, wędrując po XIX-wiecznym parku w stylu angielskim. Jest gdzie spacerować, bo park ma powierzchnię 26 hektarów, a na jego terenie znajduje się wiele okazów starodrzewu oraz pomników przyrody. Dodatkową zachętą do spacerów po parku jest także znajdująca się tam galeria rzeźby, gdzie można zobaczyć pomniki wybitnych Polaków, m.in. Chopina, Mickiewicza czy Reymonta, a także bardziej współczesnej postaci – muzykologa i krytyka muzycznego Jerzego Waldorffa.
Ten ostatni regularnie tutaj wypoczywał, a w pałacu możemy nawet zwiedzić jego gabinet – stałą wystawę pamiątek po tym niezwykłym człowieku. Do dziś w Radziejowicach odbywają się festiwale muzyczne jego imienia.
Wokół Radziejowic przebiegają atrakcyjne szlaki turystyczne, a nieopodal szlaku żółtego, w Kuklówce Zarzecznej znajduje się drewniany dworek Józefa Chełmońskiego – twórcy słynnego obrazu Bociany oraz wielu innych (dla przypomnienia – jego dzieła można podziwiać w pałacu).
Szczególnie atrakcyjne są w okolicach Radziejowic trasy rowerowe. Jedną z najatrakcyjniejszych jest trasa, którą wytycza bieg urokliwej rzeczki Pisi Gągoliny. Szlak rozpoczyna się przy basenach termalnych w Mszczonowie, biegnie przez Radziejowice i Żyrardów, aby ponownie wrócić do Mszczonowa. Spędzenie kilku godzin na tamtejszych termach to zresztą doskonała atrakcja dla całej rodziny.
Premiera po latach
W plenerach radziejowickiego pałacu i parku powstało wiele scen do przedwojennej filmowej wersji Pana Tadeusza. Film miał swoją kinową premierę w 1928 roku, zbierał skrajne recenzje, a został wyreżyserowany przez ówczesnego wziętego reżysera Ryszarda Ordyńskiego.
W czasie ostatniej wojny zaginęła większość kopii filmu i dopiero w 2006 roku udało się odnaleźć we Wrocławiu 18 rolek taśmy, które pozwoliły zmontować ponownie całe filmowe dzieło. W 2013 roku w pałacowych wnętrzach (od lat Domu Pracy Twórczej) odbyła się premiera filmu.
tekst: Marek Szymański
