Król Polski Jan III Sobieski kilka miesięcy po koronacji kupił posiadłość pod Warszawą i stworzył w niej, dla siebie i rodziny, miejsce wypoczynku od miejskiego ścisku i gwaru. Lubił codzienne przechadzki po swoich włościach i doglądanie majątku, polowania i wizyty w zwierzyńcu, a także pracę w sadzie.
Minęły stulecia, a zespół pałacowo-parkowy w Wilanowie nadal pełni tę samą funkcję: pozwala odetchnąć od tempa wielkiego miasta w niewielkiej odległości od jego centrum. Tyle że teraz z piękna natury, architektury i dzieł sztuki w Wilanowie mogą korzystać wszyscy, którzy zapragną odwiedzić królewską posiadłość.
Dziedzictwo króla i kolekcjonera
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie to jedno z czterech muzeów rezydencji królewskich w Polsce, obok zamków królewskich w Warszawie i Krakowie oraz Łazienek Królewskich w Warszawie.
Posiadłość w Wilanowie łączy dziedzictwo dwóch najważniejszych dla tego miejsca postaci – monarchy i wybitnego stratega Jana III Sobieskiego oraz miłośnika sztuki i edukacji Stanisława Kostki Potockiego.
Skromny dworek, który powstał w 1677 r. w kupionej przez Jana III wiosce Milanów i został nazwany przez właściciela Villa Nova, z czasem rozrósł się w pełen przepychu barokowy pałac, jeden z najciekawszych obiektów wybudowanych w tym stylu w Rzeczpospolitej, a Milanów stał się w naturalny sposób Wilanowem.
Rozbudowa ruszyła na dobre po wiktorii wiedeńskiej, czyli po roku 1683, a budowla stała się pomnikiem chwały gospodarza – jednego z najwybitniejszych wodzów w historii Polski i Europy, któremu papież Innocenty XI nadał tytuł obrońcy wiary, a Turcy pokonani pod Wiedniem i Parkanami nazwali Lwem Lechistanu. Ale zamysł samego Sobieskiego był znacznie szerszy i właściciel czuwał nad jego realizacją: reprezentacyjna siedziba polskiego monarchy miała jednocześnie stać się obrazem jego królestwa, a także harmonijnie połączyć dwa porządki – kultury i natury.
Mniej więcej sto lat po śmierci króla Jana III właścicielem rezydencji został polityk i społecznik Stanisław Kostka Potocki, wielki miłośnik i kolekcjoner sztuki. Zgromadził imponujący zbiór dzieł artystycznych z różnych stron świata i epok – od starożytnego Rzymu przez XVII-wieczną Japonię po malarstwo mistrzów francuskich z XVIII w. I właśnie w wilanowskim pałacu udostępnił swoją kolekcję szerokiej publiczności, tworząc pierwsze polskie muzeum sztuki, jedyne działające bez przerwy przez ponad 200 lat!
Piękno architektury, sztuki i natury
Pałac w Wilanowie to perła barokowej architektury, zestawiana często z Wersalem, rezydencją władców Francji, ze względu na zamysł kompozycyjny „entre cour et jardin” charakterystyczny dla francuskich pałaców barokowych, czyli położenie głównego budynku na osi między reprezentacyjnym dziedzińcem a ogrodami.
Tak więc rezydencja w Wilanowie to barokowy pałac i jego wystrój oraz kolekcja dzieł sztuki, a także piękne, zadbane otoczenie: dziedziniec oraz królewskie ogrody i park oraz Jezioro Wilanowskie i rezerwat przyrody Morysin, w którym za czasów króla Jana znajdował się zwierzyniec z hodowlą danieli. W sumie rezydencja królewska w Wilanowie ma prawie 90 hektarów powierzchni!
Jeśli dodamy do tego mnóstwo atrakcyjnych wydarzeń z niezwykle widowiskowym zimowym Królewskim Ogrodem Światła na czele, imieninami króla Jana w czerwcu oraz letnimi pokazami historii ożywionej, stanie się jasne, dlaczego to miejsce przyciąga ponad półtora miliona zwiedzających rocznie!
Letnie atrakcje królewskiej rezydencji
Do wizyty w wilanowskim pałacu warto się przygotować i przejrzeć wcześniej program na stronie Muzeum, na której zamieszczone są najważniejsze informacje na temat biletów, godzin otwarcia, kolekcji, a także kalendarz oprowadzań, spotkań tematycznych i warsztatów, na przykład lekcji zielarstwa, kaligrafii czy przyrządzania staropolskich potraw. W cenie biletu można latem uczestniczyć w zwiedzaniu z przewodnikiem lub edukatorem specjalizującym się w tematyce ogrodów – ich historii, rozwoju i stylach.
Magdalena Walusiak
